Rezerwat przyrody Dolina Racławki
50°10′18″N 19°40′54″E/50,171667 19,681667 Skały wznoszące się ponad lasem | |
| rezerwat krajobrazowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
1962 |
| Akt prawny | |
| Powierzchnia |
473,92 ha |
| Ochrona |
częściowa |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Krzeszowice  | |
| 50°10′18″N 19°40′54″E/50,171667 19,681667
| |
Rezerwat przyrody Dolina Racławki – krajobrazowy rezerwat przyrody o powierzchni 473,92 ha[1][2], znajdujący się w Dolinie Racławki, nad rzeką Racławka w powiecie krakowskim. W całości położony na terenie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie oraz w obszarze Natura 2000 PLH120005 Dolinki Jurajskie[3]. Utworzony został w 1962 r. na powierzchni 62,29 ha[4], a po powiększeniu w roku 1990[5] stał się największym rezerwatem w województwie małopolskim. Obejmuje dno doliny oraz przyległe partie zboczy na odcinku ponad 3 km, między skrajem wsi Paczółtowice a Dubiem (gdzie wpływa potok Szklarka z pobliskiej Doliny Szklarki tworząc odtąd rzekę Rudawka).
Zbocza doliny są bardzo strome, miejscami skaliste (niżej karboński wapień węglowy, wyżej wapień górnojurajski oraz wapień dewoński). Całą dolinę pokrywa las bukowy (trzy typy buczyn: karpacka, ciepłolubna i kwaśna) oraz lasy grądowe (grab z innymi domieszkami), a także łęgi olszowe. Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie 27 gatunków roślin chronionych, m.in.: buławnik mieczolistny, kruszczyk szerokolistny, pokrzyk wilcza jagoda, widłak goździsty, żłobik koralowy, śnieżyczka przebiśnieg, orlik pospolity. Rośnie tutaj najpiękniejszy spośród „polskich” storczykowatych – obuwik pospolity. Znajdują się tu pomniki przyrody (3 buki, lipa). Dość obfity potok Racławka płynie bystro, tworzy jary, baseniki i niewielkie wodospady lub bystrza. Przy wylocie wąwozu Stradlina zasila go wydajne Źródło Bażana[6].
Największe wyodrębnione skały to: Opalona, Skałka z Nyżą. Łom Hrabski i grupa Skał nad Boiskiem. Grupa skał znajduje się również w Wąwozie Żarskim[7]. Wapienne podłoże powoduje, że w rezerwacie występuje wiele jaskiń i schronisk. M.in. są to: Jaskinia Racławicka, Jaskinia Beczkowa, Jaskinia Żarska, Jaskinia Żarska Górna, Jaskinia bez Nazwy, Schronisko Żarskie Pierwsze, Schronisko Żarskie Drugie, Schronisko Żarskie Trzecie, Schronisko Żarskie Czwarte i Schronisko Żarskie Małe[8].
U wylotu doliny, na jej zachodnich zboczach w wąwozie Zbrza znajduje się Kopalnia Odkrywkowa Dolomitu Dubie[9].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Bazy wypadowe z następujących miejscowości: Krzeszowice, Rudawa, Dubie, Dębnik, Paczółtowice, Żary, Szklary. Przy drodze prowadzącej środkiem rezerwatu znajduje się nieduży parking.
Punktem startowym do zwiedzania Doliny Racławki od strony Dubia jest parking i plac zabaw przy Skałach nad Boiskiem, oraz położony wyżej leśny parking z miejscem biwakowym. Prowadzą stąd trzy ścieżki dydaktyczne; jedna ogólnoprzyrodnicza i dwie geologiczne, oraz dalekobieżne szlaki turystyki pieszej i rowerowej. Ścieżki te są częściowo dostępne dla niepełnosprawnych turystów[7].
Szlak Dolinek Jurajskich
Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
niebieska, ogólnoprzyrodnicza ścieżka dydaktyczna. Od parkingu w Dubiu dnem Doliny Racławki, obok Opalonej, Skałki z Nyżą, Źródła Bażana, przez wąwóz Stradlina i Komarówkę do dna doliny. 13 przystanków edukacyjnych
czerwona, geologiczna ścieżka dydaktyczna. Od parkingu w Dubiu obok kamieniołomu w Dubiu, dnem wąwozu Zbrza, obok kamieniołomu Dębniki i Łomu Hrabskiego do dna doliny. 5 przystanków.
żółta, geologiczna ścieżka dydaktyczna w postaci zamkniętej pętli. Od parkingu w Dubiu Wąwozem Żarskim do Doliny Szklarki i z powrotem (inną trasą). 8 przystanków.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr rezerwatów przyrody województwa małopolskiego. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie. [dostęp 2019-03-19].
- ↑ Rezerwat przyrody Dolina Racławki. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-03-19].
- ↑ Na podstawie interaktywnej mapy na stronie Geoserwisu
- ↑ Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 28 lipca 1962 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. z 1962 r. nr 81, poz. 380)
- ↑ Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 czerwca 1990 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (M.P. z 1990 r. nr 31, poz. 248)
- ↑ Julian Zinkow, Krzeszowice i okolice, Warszawa-Kraków, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1988, ISBN 83-7005-100-6
- ↑ a b Na podstrawie tablic poglądowych zamontowanych w rezerwacie
- ↑ Jaskinie Polski, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-03-20].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-03-21].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Dolina Racławki - ciekawostki, opis i fotorelacja ze spaceru doliną